Klimat ? Raczej nie. Jedzenie? Różni się bardzo. Co łączy tak odległe miejsca o odmiennej kulturze i tradycji? Odpowiedź kryje się w architekturze Krakowa. Wiele spośród najpiękniejszych budynków miasta zostało zaprojektowanych przez włoskich architektów! Przewodnicy z biura Kraków Zwiedzanie opowiadają o sztuce włoskiej w Grodzie Kraka.
Skąd Włosi w XVI-wiecznej Polsce?
Co sprowadzało włoskich mistrzów do Polski? Odpowiedź jest prosta – chęć zdobycia sławy i majątku! Warto wspomnieć, że w Italii kwitło życie artystyczne na najwyższym poziomie i wybić się nie było łatwo. Wielu włoskich artystów decydowało się zatem na poszukiwanie szczęścia w innych krajach.
Historia wpływu włoskich artystów i rzemieślników na sztukę polską rozpoczyna się za czasów ostatnich Jagiellonów, a więc w Złotym Wieku naszego kraju. Wszystko zaczęło się dzięki Zygmuntowi Staremu. To za sprawą tego króla do Krakowa zawitał renesans. Zygmunt Stary przed objęciem tronu przebywał na węgierskim dworze swojego brata, poznając najnowsze trendy w architekturze. Nasz władca powrócił z Budy z głową pełną pomysłów na przebudowę i upiększenie Zamku i Katedry na Wawelu. Realizację tych projektów powierzył sprowadzonym z Włoch artystom – Francesco Fiorentino, a później Bartolommeo Berrecciemu. Wpływy architektury renesansowej umacniała obecność na dworze królowej Bony Sforzy, drugiej żony Zygmunta Starego.
Zwiedzanie Krakowa - Włoski renesans na Wawelu
Para królewska podjęła się wielkich projektów renowacyjnych na Wzgórzu Wawelskim. Dzieła przebudowy Zamku Wawelskiego po pożarze podjął się wspomniany Franciszek Florentczyk (po włosku Fiorentino). Po jego śmierci zastąpił go Berrecci. Dzięki nim gotycki zamek przeistoczył się w pałac renesansowy z największym renesansowym dziedzińcem w Europie.
Włosi odmienili również wnętrze Katedry Wawelskiej. Ich wkład widoczny jest w wystroju niektórych kaplic i projektach królewskich nagrobków. Zabytkiem o największej sławie jest oczywiście Kaplica Zygmuntowa zaprojektowana przez Berrecciego. Została ufundowana przez króla Zygmunta po śmierci jego pierwszej żony, Barbary. Zygmunt Stary przeznaczając duże środki finansowe na budowę i dekorację kaplicy pragnął podkreślić nie tylko chwałę dynastii, ale również godność swojej małżonki. Zademonstrował również ogromy żal i miłość, które zostały w jego sercu po stracie ukochanej. Kaplica Zygmuntowa jest dzisiaj nazywana „perłą toskańskiego renesansu na północ od Alp”.
Jakie inne dzieła Włochów można zobaczyć w Katedrze? Pierwszą renesansową realizacją był nagrobek Jana Olbrachta, brata Zygmunta Starego zaprojektowany jeszcze przez Franciszka Florentczyka. Czasy Jagiellonów tak naprawdę zapoczątkowały napływ włoskich twórców do Krakowa. Z dzieł późniejszych wspomnieć można między innymi piękny, manierystyczny nagrobek Stefana Batorego, który zaprojektował Santi Gucci oraz dzieła barokowe, m. in. piękny baldachim nad ołtarzem św. Stanisława, dzieło Giovanniego Trevano, nadwornego architekta Zygmunta III Wazy, czy też ołtarz główny projektu Giovanniego Battisty Gisleniego.
Kraków zwiedzanie – projekty Włochów poza Wawelem
Znakomite dzieła włoskich twórców powstawały nie tylko na Wzgórzu Wawelskim. Po pożarze Sukiennic, przy renowacji i przebudowie miejskiej hali targowej współpracowali Giovanni Maria Padovano i wspomniany już wyżej Santi Gucci. Spośród zaprojektowanych przez Włochów świątyń na szczególną uwagę zasługuje pierwsza barokowa budowla w Krakowie – kościół śś. Piotra i Pawła. Nad jego projektem i budową czuwali kolejno Giuseppe Brizio, Giovanni Maria Bernardoni i Giovanni Trevano. W kilku miejscach można również zobaczyć dzieła Tomasso Dolabelli – znakomitego włoskiego malarza działającego przede wszystkim na zlecenie naszych monarchów z dynastii Wazów. Jego prace znajdują się m. in. w Bazylice Bożego Ciała.
Oczywiście w Krakowie działali artyści wielu różnych narodowości. Wystarczy wspomnieć Wita Stwosza. Nie brakowało również utalentowanych rodzimych twórców. Znakomitym przykładem może być Benedykt Sandomierzanin twórca niezwykle oryginalnych portali wawelskich, współpracujący z włoskimi mistrzami.
Zabudowa Krakowa jest niezwykle zróżnicowana architektonicznie. Można tu zobaczyć znakomitej klasy zabytki ze wszystkich epok stylowych, od romanizmu po współczesność. Dzięki tej niezwykłej różnorodności, zespół historyczny, w którego skład wchodzą Stare Miasto, Wawel i Kazimierz znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Można powiedzieć, że przez wieki zapracowała na to rzesza wybitnych artystów różnego pochodzenia. Wpływ Włochów zaznacza się jednak szczególnie mocno.
Zainteresowała Państwa historia artystyczna Krakowa? Aby dowiedzieć się więcej na jej temat odwiedźcie portal Kraków Zwiedzanie. Tworzący go przewodnicy chętnie zaproszą Państwa na pasjonujące odkrywanie cudów Grodu Kraka podczas wycieczek!
