Rzeszów liderem rankingu miejsca sprzyjające edukacji

Ranking składa się z trzech miar, z których każda w równy sposób wpływa na ostateczną ocenę: dobrego startu, nierówności oraz postępu. Każda miara została obliczona jako średnia z 3 lat: 2011, 2012 oraz 2013.

Miara Dobrego Startu składa się z dwóch składowych: procentu dzieci w wieku 3 i 4 lata korzystającego z edukacji przedszkolnej oraz wyników sprawdzianu szóstoklasistów. Pierwsza składowa odzwierciedla dostępność edukacji przedszkolnej na terenie gminy. Druga składowa to wyniki uczniów po pierwszym etapie nauczania. Ze względu na to, że obie miary w znacznym stopniu zależą nie tylko od wysiłków samorządu i szkół, ale też od kontekstu społeczno-ekonomicznego w jakim funkcjonuje gmina, wymagają one jego uwzględnienia. Gminy większe, z mniejszym bezrobociem i z większymi dochodami ludności mogą się też pochwalić zazwyczaj większą liczbą dzieci w przedszkolach. Z tego względu zmienną określającą dostępność edukacji przedszkolnej obliczono po uwzględnieniu tych czynników. Podobnie wyniki sprawdzianu szóstoklasistów są wyższe w większych gminach a także tam gdzie dzieci uczęszczają do przedszkoli i panuje niskie bezrobocie. Z tego względu wyniki sprawdzianu szóstoklasistów skorygowano o te czynniki. Intuicyjnie, skorygowana miara Dobrego Startu opiera się na sprawdzeniu czy procent dzieci w przedszkolach i wyniki sprawdzianu szóstoklasistów są wyższe lub niższe niż w gminach o podobnej wielkości, podobnym bezrobociu i podobnych dochodach mieszkańców.

Miara Nierówności odzwierciedla zróżnicowanie wyników sprawdzianu szóstoklasistów na terenie gminy. Miarę tę obliczono jako odchylenie standardowe tych wyników. Im bardziej różnią się rezultaty uczniów od średniej w gminie tym większe jest odchylenie standardowe. Inaczej mówiąc, im więcej w gminie uczniów z wynikami daleko poniżej i daleko powyżej przeciętnej, tym większe zróżnicowanie wyników i tym niższa pozycja danego samorządu w rankingu.

Miara Postępu to uśredniony wskaźnik edukacyjnej wartości dodanej z obu części egzaminu gimnazjalnego. Miara ta odzwierciedla jak duży postęp w gimnazjum uczynili uczniowie niezależnie od ich potencjału po szkole podstawowej. Dajmy na to, że jeśli w gminie A uczniowie o wyniku ze sprawdzianu w granicach 20 punktów uzyskają na egzaminie gimnazjalnym wynik w granicach 30 punktów, a w gminie B uczniowie z podobnym wynikiem sprawdzianu uzyskają tylko 15 punktów na egzaminie gimnazjalnym to w oczywisty sposób postęp uczniów jest wyższy w gminie A. Dokładnie to odzwierciedla edukacyjna wartość dodana, choć obliczana jest w nieco bardziej skomplikowany sposób.

Liderem kategorii miast powyżej 100 tys. mieszkańców został Rzeszów, tuż za nim są Warszawa oraz Opole. 1. miejsce w tej kategorii cieszy tym bardziej, że duże miasta stoją przed największymi wyzwaniami pod względem organizacji i zarządzania oświatą. Tu liczy się przede wszystkim dobra strategia, efektywne wydatkowanie pieniędzy oraz tworzenie systemu zapewniania jakości kształcenia na większą skalę.

Rzeszów w porównaniu z innymi dużymi miastami wypada świetnie we wszystkich trzech kategoriach. Uczniowie mają zarówno dobry start dzięki konsekwentnemu wspieraniu edukacji przedszkolnej, ale też ich wyniki ze sprawdzianu szóstoklasistów są nie tylko wysokie, ale i mało zróżnicowane. Potencjał zbudowany w przedszkolu i szkole podstawowej jest też dobrze wykorzystywany w gimnazjum, gdzie postępy uczniów należą także do najwyższych wśród uczniów miejskich.

- Mnie Rzeszów nie zaskoczył. Znam to miasto i wiem, że ono dba o edukację, w sposób rozsądny i długofalowy - powiedział Maciej Jakubowski, były wiceminister edukacji i autor rankingu.