Jeżeli szukamy płukanki mającej nie tylko ochronić nasze zęby przed próchnicą, ale także zabezpieczyć nasze uszkodzone szkliwo przed drobnoustrojami, powinniśmy poszukać takiej, która będzie w stanie usunąć bakterie z zębów, wzmacniać szkliwo i utrudnić płytce nazębnej osadzanie się. Na rynku znajdziemy wiele różnych rodzajów płynów. Czym się od siebie różnią?
Składniki płynów do płukania ust są dobierane ze szczególną uwagą, tak, aby nie osłabiały siebie nawzajem, działając w pełnej synergii. Dla przykładu, w płukance Elmex przeciw erozji szkliwa warstwa ochronna jest wytwarzana poprzez współpracujące ze sobą chlorek cynawy i aminofluorek. Podstawowym składnikiem każdej płukanki są woda (pełniąca rolę rozpuszczalnika) i substancja bazowa. Do tego dochodzą:
- Substancje przeciwzapalne i antyseptyczne – mogą to być na przykład chlorheksydyna, triklosan, wyciąg z propolisu lub florek cyny. Substancje tego typu mogą być zarówno naturalne, jak i syntetyczne.
- Związki pierwiastków – pierwiastki wykorzystywane w płukankach są różne. Znajdziemy w nich chociażby sole cynku odświeżające oddech, nieorganiczne i organiczne związki fluoru chroniące przed próchnicą i remineralizujące szkliwo lub wzmacniające szkliwo związki wapnia.
- Witaminy – bardzo często spotykana jest tu zwłaszcza witamina E, chroniąca śluzówkę przed zakażeniami i przyspieszająca regenerację uszkodzonych tkanek.
- Składniki pochodzenia naturalnego – należą do nich olejki eteryczne (najczęściej mentolowy, tymolowy lub eukaliptusowy) odświeżające oddech i działające antyseptycznie, enzymy zmiękczające nalot nazębny i soki, ekstrakty lub wyciągi roślinne. Zadaniem tej ostatniej grupy jest regeneracja tkanek oraz działanie profilaktyczne i lecznicze.
- Substancje dodatkowe – konserwanty, barwniki, składniki smakowe i zapachowe.
Czy płukanki domowej roboty są w stanie zastąpić te kupione w sklepach?
Zależy od tego, jak silnego środka nam potrzeba. W przypadku mniej złożonych problemów takich jak afty, powierzchowne przebarwienia lub podrażnione dziąsła, samodzielnie przygotowane płyny do płukania ust dobrze się sprawdzają. Możemy je też wykorzystywać w celu tymczasowego łagodzenia bólu oraz odświeżenia oddechu. Powinniśmy jednak pamiętać, że płukanki sprzedawane w sklepach i aptekach posiadają w swoim składzie znacznie mocniejsze substancje aktywne pochodzenia zarówno naturalnego, jak i syntetycznego, które nie tylko działają silniej, ale i dłużej.
Czy płyny do płukania ust mogą być bezpiecznie używane przez długi czas?
Jeżeli korzystamy z płukanek opartych na naparze z ziół, które nie zawierają alkoholu i zostały przygotowane w domu, to jak najbardziej tak. Inaczej jest w przypadku płukanek gotowych. Wykorzystane w nich składniki są jak najbardziej mocne, ale po długim okresie stosowania mogą doprowadzić do zaburzenia równowagi biologicznej w jamie ustnej, poprzez atakowanie także pożytecznych szczepów patogennych. Dlatego też bardzo ważne jest przeczytanie instrukcji użytkowania takiego płynu do płukania ust i zastosowanie się do jej zaleceń. Podstawowe informacje na ten temat znajdziemy na stronie https://denthelp.pl/higiena-jamy-ustnej/plyny-do-plukania-ust Pamiętajmy też o tym, aby zawsze sprawdzić zawartość fluoru w płukance – jeśli jest ona wysoka, nie powinniśmy wówczas stosować pasty do zębów z dużą dawką fluoru. To samo tyczy się fluoryzacji, której również powinno się w międzyczasie unikać.
Drugim składnikiem na który należy zwrócić szczególną uwagę jest alkohol. Wysusza on śluzówkę jamy ustnej, co może doprowadzić do kserostomii. Powinniśmy też uważać na silne płyny do płukania ust antybakteryjne – podnoszą one bowiem ciśnienie krwi.
Co powinniśmy wziąć pod uwagę, kupując płyn do płukania jamy ustnej?
Wiek użytkownika – jeżeli szukamy płukanki dla całej rodziny, powinniśmy wybrać produkt uniwersalny, bezalkoholowy.
Stan zdrowia i wrażliwość użytkownika na składniki – jeżeli z płynu do płukania ust ma korzystać dziecko, kobieta w ciąży lub osoba wychodząca z nałogu alkoholowego, powinniśmy wybrać płukankę bezalkoholową. Jeżeli jesteśmy szczególnie wrażliwi na pewne substancje, sprawdźmy skład płukanki przed zakupem.
Smak i zapach – stanowią one jedynie walory podrzędne, nie mające nic wspólnego ze skutecznością płynu do płukania ust. Nie powinniśmy wybierać płukanki patrząc tylko na jej smak i zapach.
Wybór płukanki dla dziecka – co powinniśmy wiedzieć?
Wspomnieliśmy już kilka razy, że płukanka tego typu powinna być bezalkoholowa. Kolejnymi czynnikami są:
- Smak, zapach i kolor. Ważne jest, aby słodkość preparatu nie pochodziła od cukru. Słodka płukanka powinna zawierać bezpieczny słodzik, na przykład ksylitol.
- Bezpieczeństwo, udowodnione odpowiednim certyfikatem.
- Praktyczny dozownik, umożliwiający dziecku samodzielne odmierzenie właściwej dawki płynu.
- Duża liczba składników naturalnych.
- Zawartość wzmacniającego zęby fluoru.
Dlaczego płukanki powinniśmy stosować według wskazań?
- Zachowanie równowagi biologicznej w jamie ustnej – jeżeli nadużywamy płynu zawierającego alkohol, możemy doprowadzić do wysuszenia śluzówki, prowadząc tym samym do zaburzeń wytwarzania śliny. Czyni to jamę ustną bardziej podatną na ataki patogenów i uszkodzenia.
- Użycie płukanki we właściwy sposób – na przykład, płyn zmiękczający płytkę nazębną nie może być wykorzystywany do płukania jamy ustnej po zakończonym szczotkowaniu.
- Uniknięcie przedawkowania fluoru, nie dopuszczając tym samym do rozwoju fluorozy.
