Zakrzepowe zapalenie żył jest chorobą, której nie wolno bagatelizować, może przyczynić się do wystąpienia szeregu groźnych powikłań. Stanem zapalnym mogą zostać objęte dosłownie wszystkie naczynia, a wynika to z utrudnionego przepływu krwi. Zakrzepica dotyczy głównie kończyn dolnych, diagnozuje się ją u osób w podeszłym wieku, unieruchomionych, po zabiegach i urazach, z niewydolnością serca, otyłych, mających żylaki i u kobiet ciężarnych. Oczywiście do zakrzepicy żylnej może dojść nawet w młodym wieku, na zaburzenia krzepnięcia krwi wpływa wiele czynników. Warto zastanowić się nad tym, po czym można poznać to schorzenie i co robić w przypadku jego wystąpienia.
Różne rodzaje zakrzepicy
Zakrzepica jest chorobą zakrzepowo-zatorową, która prowadzi do powstawania skrzeplin zmniejszających światło żyły, mogących prowadzić do jego niemalże całkowitego zablokowania. Skutkiem tego jest zaburzony przepływ krwi, co niestety wiąże się z wystąpieniem szeregu nieprzyjemnych dolegliwości. Najbardziej niebezpieczną sytuacją jest oderwany skrzep od ściany żyły objętej stanem zapalnym, bo może on przedostać się wraz z krwią do innych części ciała i spowodować poważne problemy zdrowotne. Zakrzepica żył skutkuje niedokrwieniem i niedotlenieniem tkanek, czego efektem może być nawet zator serca i płuc, co stanowi zagrożenie zarówno dla zdrowia pacjenta, jak i jego życia. W wyniku zatoru żylnego może dojść do nagłej śmierci. Wyróżnia się wiele rodzajów zakrzepicy, w zależności od lokalizacji zakrzepu. Podstawowy podział dotyczy zakrzepicy dystalnej, proksymalnej, żył powierzchownych, żył głębokich, wątrobowej, płucnej. Wyróżnia się także zakrzepicę w ciąży i obrzęk bolesny.
Kto choruje na zakrzepicę żył?
Czynnikami prowadzącymi do zakrzepicy są głównie zaburzenia w przepływie krwi, zmiany w składzie krwi i śródbłonku naczyniowym. W grupie wysokiego ryzyka zachorowalności na zakrzepicę znajdują się osoby mające długotrwale unieruchomioną kończynę dolną i stosujące doustną antykoncepcję hormonalną. Unieruchomienie w wyniku wypadku lub choroby przewlekłej przyczynia się do zaburzenia przepływu krwi żylnej, co niestety z czasem prowadzi do powstawania zatorów. Z kolei leki antykoncepcyjne i hormonalna terapia zastępcza hamują krzepliwość krwi, sprzyjają zlepianiu się płytek i tworzeniu zakrzepów. U kobiet ciężarnych i w czasie połogu również bardzo często diagnozuje się zakrzepicę. Wpływa na to nadkrzepliwość, zwiększone ciśnienie i zastój krwi.
Schorzenie często diagnozuje się u osób po czterdziestym roku życia. W grupie ryzyka znajdują się także pacjenci ze zdiagnozowanym nowotworem złośliwym, niewydolnością krążeniowo-oddechową, chorobą Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, nadpłytkowością, porażeniem kończyn, zespołem nerczycowym. Do rozwoju zakrzepicy bardzo często dochodzi u osób z wrodzonymi/nabytymi zaburzeniami krzepnięcia krwi, po przebytym udarze mózgu/zawale serca. Nawet prowadzenie niezdrowego trybu życia zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej. Dotyczy to przede wszystkim osób otyłych, palących papierosy, mających żylaki kończyn dolnych.
Jakie są objawy zakrzepicy?
Zakrzepicę żył można poznać przede wszystkim po obrzękach i bolesności nóg. Alarmujące powinno być to, że ból kończyn ustępuje po ich podniesieniu do góry. Oznakami zakrzepicy są także zmiany w zabarwieniu skóry, staje się ona blada, może być nawet szaro-niebieska. Zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej często towarzyszy gorączka i ocieplenie kończyny. Do objawów zakrzepicy zalicza się także ból w klatce piersiowej, który łatwo pomylić z zawałem serca. W przypadku wystąpienia uczucia ucisku i trudności z wzięciem oddechu koniecznie jest uzyskanie natychmiastowej pomocy medycznej, bo istnieje ryzyko zatrzymania krążenia. Symptomami zakrzepicy są także niedowład kończyn, skrócenie oddechu, zaburzenia mówienia i widzenia (rozmazany obraz).
Jak szybko sprawdzić, czy to zakrzepica?
Szybkie wstępne badanie, które pozwala określić, czy mamy do czynienia z zakrzepicą, to USG. Podczas badania wykonuje się tzw. test uciskowy – głowicą USG naciska się na żyłę, co pozwala sprawdzić, czy nie ma w niej zakrzepów. Ultrasonograficzny test uciskowy pozwala szybko oszacować, czy u pacjenta występuje zakrzepica. W razie podejrzeń, należy wykonać pozostałe badania, a także wdrożyć niezbędne leczenie.
Jakie badania warto wykonać, żeby sprawdzić, czy jest się narażonym na zakrzepicę?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, jakie badania na zakrzepicę warto wykonać, żeby upewnić się, czy z naszym zdrowiem wszystko jest w porządku. Z pewnością warto wykonać badanie krwi pod kątem zakrzepicy. Ich wynik może dać odpowiedź, czy jesteśmy w grupie ryzyka i czy powinniśmy rozpocząć leczenie, które zapobiegnie wystąpieniu zakrzepicy. Co powinniśmy oznaczyć w badaniu?
Badania krwi na zakrzepicę powinno obejmować:
- ilość płytek krwi (trombocytów);
- poziom fibrynogenu, czyli białek biorących udział w krzepnięciu krwi;
- czas krzepnięcia krwi (APTT) – protrombinowy; trombinowy; kaolinowo-kefalinowy;
- poziom D-dimerów w osoczu krwi, czyli białek wytrącanych w czasie krzepnięcia krwi;
Jakie badania poza badaniem krwi również warto wykonać?
- Doppler żył (USG żył głębokich);
- testy genetyczne, które wykażą, czy mamy predyspozycje do wystąpienia zakrzepicy;
- angiografia (za pomocą kontrastu i promieniowania RTG pozwala dokładnie zbadać układ krwionośny);
- flebografia (inaczej wenografia; za pomocą kontrastu i promieniowania RTG pozawala ocenić stan żył);
Więcej artykułów medycznych przeczytasz na blogu medycznym CM Promed: https://www.cmpromed.pl/aktualnosci/
