Wzrok to prawdopodobnie najbardziej skomplikowany z naszych zmysłów. I choć wydaje nam się, że widzenie jest sprawą zupełnie naturalną i „prostą”, to w rzeczywistości wszystkie elementy narządu wzroku – począwszy od plamki żółtej, skończywszy na połączeniu oka z mózgiem – są małym cudem. Dziś chcielibyśmy jednak popatrzeć na całą sprawę z nieco innej perspektywy i przedstawić wam kilka ciekawostek związanych ze wzrokiem i oczami (nie tylko ludzkimi). Przygotujcie się zatem na wyprawę pełną złudzeń i zaskakujących konkluzji.
- Trzecia powieka
Nie, nic nie umknęło Waszej uwadze – nikt z nas obecnie nie ma w pełni wykształconej trzeciej powieki (tzw. migotki) – ale kiedyś było inaczej. To jednak dość zamierzchłe czasy, bo ostatni nasi przodkowie, który posiadali więcej powłok chroniących oko, pływali jeszcze w wodzie. Dziś pozostał nam po nich kawałek różowej błony – zwany przez niektórych „kątem oka”. - Wzrok noworodka
Wcale nie jest on taki zły, jak niektórzy sądzą – oczy noworodka posiadają bardzo dużo czopków i pręcików, więc mały człowiek chętnie skupia się na przedmiotach, które znajdują się przed jego oczami. Oczywiście pod warunkiem, że nie są one oddalone od jego twarzy dalej niż 25 centymetrów – noworodki nie potrafią jeszcze kontrolować swoich mięśni oka oraz soczewki, więc wszystko, co znajduje się dalej, jest dla nich zamazaną plamą. Obraz jest nieostry również z tego powodu, że plamka żółta u dzieci wykształca się dopiero ok. 4 miesiąca życia. - Suchy płacz
I znów o noworodkach. Ciekawy jest fakt, że do 6 miesiąca mrugają one dużo rzadziej od nas – tylko do 4 razy na minutę. Ale mimo to na początku swojego życia nie zauważymy u nich łez, ponieważ nie mają wykształconych odpowiednich gruczołów. Te „dorastają” dopiero około drugiego miesiąca życia – wcześniej maluchy płaczą „na sucho”. - Mruganie
Wróćmy do dorosłych – oni mrugają średnio 1-2 razy na 10 sekund (robimy to częściej, gdy z kimś rozmawiamy). Samo mrugnięcie trwa 0,3 sekundy. To oznacza, że w ciągu dnia mamy zamknięte oczy przez 36 minut, a w ciągu roku aż przez 9 dni (nie bierzemy tu rzecz jasna pod uwagę snu). - Czułe oko
Choć nie posiadamy najostrzejszego wzroku w królestwie zwierząt, to i tak mamy się czym pochwalić – przy założeniu idealnych warunków, ludzkie oko może dostrzec w ciemności płomień świecy nawet z odległości 20 kilometrów! Mało tego, potrafimy odróżnić aż 10 milionów kolorów i 500 odcieni szarości. Ktoś widział je wszystkie? - Mięśni moc
Ludzkie mięśnie gałki ocznej są najsilniejszymi w całym organizmie, jeśli biorąc pod uwagę proporcję ich wielkości do wykonywanej pracy. Na dodatek mają one największy „zapas sił” – w przybliżeniu są one około stukrotnie silniejsze, niż muszą być, aby odpowiednio spełniać swoją rolę. - Niezmordowane gałki oczne
Nasze powieki i mięśnie gałki ocznej odpoczywają podczas snu (choć te drugie nie przez całą noc). Ale same gałki są jedyną częścią ludzkiego ciała, która nigdy nie potrzebuje nawet chwili wytchnienia – jest aktywna nawet w nocy (wystarczy spojrzeć na powieki osoby śpiącej – widać wyraźnie, że oczy pracują). - Największe oczy na świecie
Na koniec wędrujemy po całym królestwie zwierząt w poszukiwaniu największych oczu na świecie. Te z dumą dzierży kałamarnica olbrzymia, której gałki oczne są wielkości dorodnego arbuza (dochodzą nawet do 37 cm).
Ludzki wzrok to niesamowity narząd – skrywa on w sobie znacznie więcej tajemnic niż te, których rąbek postanowiliśmy uchylić wyżej. Od tak banalnych jak to, że wokół jednego oka mamy ok. 150 rzęs, a ich żywotność wynosi 100-150 dni, po tak ciekawe fakty jak to, że oczy widzą „do góry nogami”, a dopiero nasz mózg odwraca ten obraz z powrotem. Na szczęście aby dobrze widzieć, wcale nie musimy znać wszystkich funkcji i szczegółów działania naszego wzroku. Najważniejsze, żebyśmy o niego dbali – bo jego naprawa to już bardzo poważny problem.
Artykuł został napisany we współpracy z portalem PIKO
