Przyczyny, objawy oraz leczenie mononukleozy.

Czym jest mononukleoza?

Mononukleoza to choroba zakaźna, niekiedy nazywana chorobą pocałunków. Wynika to z faktu, iż do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, najczęściej przez ślinę. Mononukleoza dotyka głównie dzieci oraz młodzież. Patogenem chorobotwórczym jest wirus Epsteina-Barr (EBV) z grupy wirusów opryszczki. Choroba rozwija się bardzo powoli. Czas inkubacji trwa od 30 do 50 dni. Mimo iż po zakażeniu człowiek uzyskuje pełną odporność, wirus pozostaje w organizmie do końca życia. Obraz kliniczny oraz objawy przypominają grypę. Przebieg choroby uzależniony jest od wieku chorego. Łagodna forma zakażenia ma miejsce u osób młodszych, natomiast u ludzi powyżej 35 roku życia przebieg może być bardzo ostry i w niektórych przypadkach wymaga długotrwałej hospitalizacji.

Objawy mononukleozy

W przypadku choroby, takiej jak mononukleoza, wysypka pojawia się, jeśli lekarz, błędnie stwierdziwszy bakteryjną infekcję gardła, zaleci antybiotyki z grupy ampicylinopochodnych. Odpowiedzią organizmu będzie wówczas właśnie wysypka. Po wniknięciu wirusa do ludzkiego organizmu atakuje on najpierw ślinianki, gdzie się namnaża, nie dając żadnych objawów. Jest to faza utajona, trwająca nawet do 50 dni. Pierwsze objawy pojawiają się po okresie utajonym i należą do nich: ogólne złe samopoczucie, katar, ból mięśni, ból gardła, powiększone migdałki z obecnym nalotem i podwyższona temperatura. Często wymienione objawy są mylące dla lekarzy, którzy stwierdzają przeziębienie lub zapalenie migdałków (anginę). Dlatego zamiennie na mononukleozę mówi się niekiedy angina monocytowa lub gorączka gruczołowa.

Po kilku dniach od wystąpienia objawowej fazy zakażenia pojawiają się typowe objawy dla mononukleozy, do których należą:

• powiększone węzły chłonne obecne w żuchwie, na szyi, pod pachami oraz w pachwinach; są twarde i powiększone,
• wysoka gorączka powyżej 40 stopni Celsjusza, która utrzymuje się nawet do 2 tygodni,
• obfity katar,
• ból w okolicy brzucha wynikający z powiększenia się śledziony; występuje u ponad połowy zakażonych,
• bardzo silny ból gardła oraz nieprzyjemny zapach ust spowodowany szarawym nalotem na powiększonych migdałkach,
• jeśli zakażenie obejmie wątrobę, może pojawić się żółtaczka,
• znacznie rzadziej występuje opuchlizna w okolicy oczu oraz nasady nosa.

Diagnostyka mononukleozy

Ze względu na liczne objawy, które mogą sugerować różne jednostki chorobowe, konieczne podczas procesu diagnostycznego jest przeprowadzenie badań krwi. O mononukleozie świadczy zmieniona forma limfocytów B należących do leukocytów. Jeśli jednak wyniki krwi wyjdą ujemnie, a lekarz ma wątpliwości co do wiarygodności badań, kieruje chorego do ambulatorium w celu wykonania profilu serologicznego. Jest to badanie bardzo dokładne. Stwierdzenie obecności przeciwciał przeciwko antygenom wirusa EBV pozwala postawić pewną diagnozę. Badanie jest jednak drogie i nie każdy pacjent się na nie decyduje.

Leczenie mononukleozy

Leczenie mononukleozy jest procesem długotrwałym. Jeśli chory nie reaguje w oczekiwany sposób na przyjmowane leki lub jego stan ogólny ulega pogorszeniu, wymaga hospitalizacji. wówczas leki przeciwwirusowe zastępuje się sterydami. Jednak ze względu na długą listę skutków ubocznych sterydoterapia stosowana jest w ostateczności. Najważniejszym celem procesu terapeutycznego jest minimalizacja, a następnie likwidacja najpoważniejszych objawów mononukleozy, przede wszystkim wysokiej gorączki. Należy nawadniać organizm (pić minimum 2,5 l płynów dziennie) oraz odpoczywać. Ogólnie uznaje się, że do momentu spadku gorączki osoba chora powinna prowadzić oszczędny tryb życia i leżeć w łóżku. Warto również, by dbała o zbilansowaną i urozmaiconą dietę, bogatą w makro- i mikroelementy oraz witaminy. Wspomoże to organizm w walce z chorobą i polepszy samopoczucie.